Otto Preminger (1905 - 1986)

Otto Ludwig Preminger (Wiznitz, Austro-Ugarska 5. decembra 1905. - New York, SAD, 23. aprila 1986.), bio je austrijsko-američki filmski reditelj, producent i glumac, poznat kao autor više film noira, književnih adaptacija i dela koja su uticala na pomeranje granica cenzure u filmskoj umetnosti. Njegov brat Ingo takođe je bio filmski producent.

Rođen je u Wiznitzu, danas Vyzhnytsia u Ukrajini, tada u Austro-ugarskoj, kao sin javnog tužioca. Sa devet godina zajedno sa porodicom seli se u Graz, gde pohađa strogu katoličku školu. 1915. godine Premingerov je otac postavljen na visoku dužnost u ministarstvu pravosuđa pa se s porodicom seli u Beč, gde često posećuje pozorište, što je verovatno razlog Premingerove rane glumačke ambicije, i pridruživanja lokalnom pozorišnom ansamblu.

Nakon kraja prvog svetskog rata ozbiljno razmatra mogućnost pozorišne karijere, pa sa 16 godina glumi Lysandera u Shakepeareovom Snu letnje noći. 1923. primljen je u bečki teatar Maxa Reinhartda, koji mu postaje učitelj i mentor. Nezadovoljan podređenom ulogom u Reinhardtovom teatru, napušta glumu i prelazi u režiju. 1934. emigrira u Sjedinjene Države, gde nastavlja pozorišnu delatnost na Broadwayu i na dramskoj školi univerziteta Yale. 1935. dolazi u Hollywood gde na filmu isprva glumi manje karakterne uloge. Nakon drugog svetskog rata započinje uspešnu karijeru reditelja u Hollywoodu, i debituje noirom Laura, 1944. godine. Inovativni film s latentnom crtom nekrofilije, izazvao je kritike ali postigao i veliki uspeh. 1940-ih snima i komercijalne filmove, ali 1950-ih ostvaruje svoja najbolja dela: Angel Face (1952.), The Moon is Blue (1953.) i Carmen Jones (1954.) kojima izaziva žestoke polemike radi kreiranja opasnih i zavodničkih ženskih likova. Iste godine režira i Marilyn Monroe u filmu Reka bez povratka, povoljno primljenom kod kritike i publike. 1953. mestralno je odglumio nacističkog komandanta logora, Pukovnika Von Scherbacha u filmu Billyja Wildera Stalag 17. S filmom The Man with the Golden Arm otvoreno prikazuje zavisnost od droga, što je tada na filmu bila tabu tema. Polovinom 1950-ih seli se u Francusku gde snima film Bonjour Tristesse prema knjizi Françoise Sagan. Krajem 1950-ih vraća se u Sjedinjene Države i započinje niz uspešnih ostvarenja kao: Anatomija jednog ubistva, (1959.), Egzodus (1960.), Kardinal (1963.) i In Harm's Way. Aktivan je kao reditelj do 1979., kada snima svoj posledni film, Ljudski faktor.

Filmografija:

Režiser:
1986 Cinéma cinémas (TV series documentary)
1979 The Human Factor
1975 Rosebud
1971 Such Good Friends
1970 Tell Me That You Love Me, Junie Moon
1968 Skidoo
1967 Hurry Sundown
1965 Bunny Lake Is Missing
1965 In Harm's Way
1963 The Cardinal
1962 Advise & Consent
1960 Exodus
1959 Anatomy of a Murder
1959 Porgy and Bess
1958 Bonjour tristesse
1957 Saint Joan
1955 The Court-Martial of Billy Mitchell
1955 The Man with the Golden Arm
1954 Producers' Showcase (TV series)
1954 Carmen Jones
1954 River of No Return
1953 Die Jungfrau auf dem Dach
1953 The Moon Is Blue
1952 Angel Face
1951 The 13th Letter
1950 Where the Sidewalk Ends
1949 Whirlpool
1949 The Fan
1948 That Lady in Ermine (uncredited)
1947 Daisy Kenyon
1947 Forever Amber
1946 Centennial Summer
1945 Fallen Angel
1945 A Royal Scandal
1944 Laura
1944 In the Meantime, Darling
1943 Margin for Error
1938 Kidnapped (uncredited)
1937 Danger: Love at Work
1936 Under Your Spell (as Otto Ludwig Preminger)
1931 The Great Love (as Otto Ludwig Preminger)

Producent:
1979 The Human Factor (producer)
1975 Rosebud (producer)
1971 Such Good Friends (producer)
1970 Tell Me That You Love Me, Junie Moon (producer)
1968 Skidoo (producer)
1967 Hurry Sundown (producer)
1965 Bunny Lake Is Missing (producer)
1965 In Harm's Way (producer)
1963 The Cardinal (producer)
1962 Advise & Consent (producer)
1960 Exodus (producer)
1959 Anatomy of a Murder (producer)
1958 Bonjour tristesse (producer)
1957 Saint Joan (producer)
1955 The Man with the Golden Arm (producer)
1954 Producers' Showcase (TV series) (guest producer - 1 episode)
1954 Carmen Jones (producer)
1953 Die Jungfrau auf dem Dach (producer)
1953 The Moon Is Blue (producer)
1952 Angel Face (producer)
1951 The 13th Letter (producer)
1950 Where the Sidewalk Ends (producer)
1949 Whirlpool (producer)
1949 The Fan (producer)
1947 Daisy Kenyon (producer)
1946 Centennial Summer (producer)
1945 Fallen Angel (producer)
1944 Laura (producer)
1944 In the Meantime, Darling (producer)
1931 The Great Love (producer)

Glumac:
1977 The Hobbit (TV movie)
1968 Skidoo
1966 Batman (TV series)
1965 Bunny Lake Is Missing
1954 Suspense (TV series)
1953 Die Jungfrau auf dem Dach
1953 Stalag 17
1951 The Billy Rose Show (TV series)
1945 Where Do We Go from Here?
1943 They Got Me Covered
1943 Margin for Error
1942 The Pied Piper