Živojin Pavlović (1933 - 1998)

Živojin Žika Pavlović bio je jedan od najznačajnijih srpskih reditelja crnog talasa jugoslovenskog filma, kao i eminentni književnik, slikar i profesor Fakulteta Dramskih umetnosti u Beogradu.

Rođen je 15. aprila 1933. godine u Šapcu. Detinjstvo je proveo u mnogim gradovima Srbije, a najviše u selu Vratarnici kod Zaječara. Sa devetnaest godina počeo je da piše o filmu i umetnosti za beogradske novine i časopise. Diplomirao je dekorativno slikarstvo na Akademiji Primenjenih umetnosti u Beogradu. Sa dvadeset pet godina režirao je svoj prvi amaterski film Ljuba Popović (1958).

Tri godine kasnije završio je svoj prvi igrani film Žive vode iz omnibusa Kapi, vode, ratnici (1962). Za ovaj film, Pavlović je dobio prvu od mnogobrojnih nagrada (specijalna nagrada žirija na filmskom festivalu u Puli). A nagrada filmskih kritičara na festivalu u Katargi (1965. godine) za film Neprijatelj, bila je prva međunarodna nagrada koju je dobio.

U svojoj tridesetoj godini objavio je prvu zbirku pripovedaka Krivudava reka (1963. godine). Njegov prvi roman Lutke, objavljen je 1965. godine. Za to delo, Pavlović prima prvu od mnogobrojnih nagrada za kreativno spisateljstvo (nagrada Isidora Sekulić 1967. godine).

Živojin Pavlović snimio je 15 filmova i objavio 32 knjige.

Njegovi filmovi su prepoznatljivi kako po izrazu, tako i po tematici koju obrađuje. Uglavnom su to socijalne drame, sa glavnim likovima neprilagođenim društvu u kome žive i društvenim prilikama koji vladaju — filmovi sa izrazito kritičkim stavom. Nakon filma Zaseda (1969) bio je žestoko kritikovan od strane zvaničnih vlasti Jugoslavije, tako da je jedno vreme bio u mogućnosti da radi jedino u Sloveniji.

Retrospektive njegovih filmova organizovane su u Pezaru (1983), Larošelu (1985), Parizu (1986. i 1990), Monpeljeu (1990) i Strazburu (1991).

Kao glumac, pojavljuje se samo u jednom dugometražnom igranom filmu Nacionalna klasa reditelja Gorana Markovića, u više nego sporednoj ulozi koja traje svega nekoliko sekundi, ali i u tri kratkometražna filma svojih studenata sa Akademije Braća Karić u Beogradu, na kojoj je bio redovni profesor.

Preminuo je u 29. novembra 1998. godine Beogradu.

Nakon njegove smrti u januaru 2006. objavljeno je šest tomova njegovog Dnevnika u izdanju novosadskog Prometeja i beogradskog Podijuma. Obimom od oko 2.500 stranica, i širinom vremenskog raspona (1956 — 1993), ti dnevnički zapisi - naslovljeni kao Izgnanstvo I-II, Ispljuvak pun krvi i Diarium I-III, prevazilaze sve što je u tom žanru kod nas do sada napisano i objavljeno.

Bio je oženjen Snežanom, novinarom i književnikom, ćerkom valjevskih advokata Olge (1911-1988) i Ranisava Lukića. Njihova ćerka Milena Pavlović danas je poznata srpska glumica.

Filmografija (scenarista):
2002 The State of the Dead
1992 Dezerter
1992 Granica
1991 Tetoviranje
1986 Dikiy veter
1986 Smesne i druge price
1983 Zadah tela
1980 Nasvidenje v naslednji vojni
1977 Manhunt
1975 Pesma
1972 Traces of a Black Haired Girl
1972 Ratnicki talenat
1971 The Bet
1970 Red Wheat
1969 Zaseda
1965 The Enemy
1964 Izdajnik
1963 Grad (segment "Obruc")
1962 Kapi, vode, ratnici (segment "Zive vode")
1961 Lavirint (short)
1960 Triptih o materiji i smrti (writer)

Filmografija (režiser):
2002 The State of the Dead
1992 Dezerter
1987 Na putu za Katangu
1983 Zadah tela
1980 Nasvidenje v naslednji vojni
1977 Manhunt
1975 Pesma
1973 Let mrtve ptice
1970 Red Wheat
1969 Zaseda
1967 When I Am Dead and Gone
1967 The Rats Woke Up
1966 The Return
1965 The Enemy
1963 Grad (segment "Obruc")
1962 Kapi, vode, ratnici (segment "Zive vode")
1961 Lavirint (short)
1960 Triptih o materiji i smrti