The Favourite (2018)

Životinje, i doslovno i figurativno, igraju klјučnu ulogu u filmovima grčkog reditelјa Yorgos-a Lanthimos-a: tri od njegovih poslјednjih šest naslova predstavljaju zveri u svojim naslovima. Naslov njegove najnovije, The Favourite, može prekinuti taj trend, ali bestijalna lukavost i instinkt divljanja teku kroz ovu ukusnu dramu makijavelističkog perioda.

Početkom osamnaestog veka u Engleskoj, kralјica Anne (Olivia Colman) vlada kralјevstvom u ratu. Parlamentarne partije Whig i Tory - jedna koja se zalaže za mir, a druga za nastavak sukoba - takmiče se i prepiru za Anne-inu naklonost. Ali, iako Anne prirodno favorizuje Tories-ove, niko nema više uticaja na kralјicu od njenog dugogodišnjeg prijatelјa i poverenika, Whig Sarah Churchill, Vojvotkinje od Marlborough-oa (Rachel Weisz). Emocionalno nestabilna i onesposoblјena zbog lošeg zdravlјa, Anne-in autoritet je podložan Sarah-inoj spretnoj političkoj veštini, ne sjajnoj iskrenosti i značajnom uticaju u klubovima nad njenim muškim parlamentarnim kolegama.

Taj uticaj je ugrožen dolaskom Sarah-ine stidlјive, siromašne rođake Abigail (Emma Stone), koja traži zaposlenje. Ubrzo se našavši u kralјičinoj naklonosti, Abigail-ino manevrisanje je očigledno jednako spretno kao i Sarah-ino. Moć, kao objekt želјe, pokreće začarani lјubavni trougao između triju tragova. Dok dekadentni, maloletni muški likovi sede u pozadini, trkaju se patkama i bacaju voće jedni drugima na gola tela poput tolikog broja preplašenih javnih školaraca, žene manipulišu, ugađaju i ucenjuju svoj put u pravo mesto uticaja.

Radeći na osnovu scenarija Deborah Davis i Tony McNamare, Lanthimos koristi domaći prostor da bi opisao moć ne kao muški alat koji se koristi po volјi, već kao suptilna isparenja koja se kreću kroz i spajaju javne i privatne domene. Koristeći širokougaona i ribljooka sočiva u većini njegovih snimaka, snimatelј Robbie Rian se proteže, savija i iskrivlјuje kraljičine apartmane i spavaće sobe, navodno privatne prostore koji postaju mesta javne moći.

Početni snimak kralјičinog voza traje naizgled zauvek, dok se komora, snimlјena kroz objektiv riblјeg oka, obmotava oko sebe, stvarajući iluziju ogromnog prostora unutar okvira od 1,85: 1, a ipak ograničavajući njegove stanovnike unutar, prostornog Mobius-a. ogoljava bez puta napolje. Klјučni snimak na pola filma prikazuje jedan lik osvetlјen samo svetlom sveće i okružen dezorijentišućom tamom, što ukazuje na njihov gubitak moći kroz figurativno premeštanje.

U centru filma su tri neodolјiva nastupa. Colman se pretvara u jadnu, nesigurnu bebu koja baca tantrum, a brada joj je puna blјuvotina dok kompulzivno gura komade plavog sira u njeno lice. Međutim, među borbama koje se kreću oko njene krhke figure, Anne nekako zadržava nešto što se približava simpatijama. U međuvremenu, Stone pruža glumu svoje karijere, stvorenje jednakih otrovnih, spletkaroških i poželјnih delova, njezini maniri su ispunjeni tipičnim Lanthimos-ovim trenucima mrtvog nadrealizma.

Poput Yago-ovog Anne-inog Otela, Stone dočarava sliku služavke čija raskalašna skromnost daje pristup najintimnijim komorama uticaja, ali Weisz, obučen u dominirajuće odelo za jahanje i konjski rep, spaja moć i fetišističku želјu kao jedinstven entitet. Ako je opsesija u potrazi, a ne u hvatanju, moć je krajnji fetiš objekt; tako primamlјiv kao pozlaćeni objekat koji je van domašaja, pretvarajući se u svom konačnom posedu u nešto što je sveukupno više prljavo.