Robert Downey Jr.

Robert Downey Jr., rođen 4. aprila 1965. u New Yorku, je američki je glumac i muzičar. Sin je Robert-a Downey-a, nezavisnog filmadžije i glumca. Downey mlađi je jednako poznat po svojim filmskim i TV ulogama kao i po uživanju narkotika i problemima sa zakonom.

Robert Downey je rođen u njujorškoj četvrti Greenwich Village, kao drugo dete Robert-a Downey-a i njegove supruge Elsie. Downey mlađi ima dve godine stariju sestru, Allyson Downey, spisateljicu i glumicu. Prvu je filmsku ulogu imao u očevom filmu sa samo pet godina. Nakon što su se roditelji rastali, Robert je nastavio živeti s ocem u Kaliforniji. Kao dete je mnogo putovao, zbog očevog posla, pa je živeo i u Londonu, Parizu, New Yorku i drugim gradovima. Kao i mnogi drugi dečiji glumci, učio je glumu na letnjem kampu Stagedoor Manor u New York-u. Sa sedamnaest godina napustio je školu u Santa Monici i preselio u New York u želji da bude glumac. Na putu do tog cilja Robert je radio u restoranu, prodavnici cipela i kao "živa skulptura" u jednom noćnom klubu.

Javnost je Downey-a mlađeg prvi put zapazila 1985. godine, kada je nastupio u poznatom "Saturday Night Live" showu, gde se dokazao kao vrstan komičar i imitator. Kada se 1987. preselio u Hollywood, počeo je da dobija sve više uloga, uglavnom u tinejdžerskim filmovima i komedijama. Na snimanju filma Air America (1990.) sprijateljio se s Melom Gibsonom.

Svojom ulogom Charlie-ja Chaplin-a u biografskom Chaplinu (1992.) Downey mlađi je skrenuo pažnju svetske javnosti. Redatelj Richard Attenborough je bio oduševljen mladim glumcem, kao i filmski kritičari. Downey mlađi je za ovu ulogu nominovan za Oscar-a za najboljeg glavnog glumca, u društvu takvih veličina kao što su Denzel Washington, Clint Eastwood i Al Pacino (koji je i osvojio nagradu za ulogu u filmu Miris žene). Downey mlađi nije bio razočaran, navodeći kao razlog da je njegov omiljeni glumac Peter O'Toole bio čak 7 puta nominovan, a nije dobio nagradu (O'Toole je 2006. dobio i osmu nominaciju za najboljeg glavnog glumca).

Godine 1994. Robert Downey mlađi je nastupio uz Maris-u Tome-i u romantičnoj hit-komediji Samo ti. Godinu prije je bio jedan od brojnih poznatih glumaca u omnibusu Roberta Altmana Kratki rezovi. Sledile su uloge u filmovima Rođeni ubice Olivera Stone-a, Zlatni momci-i Curtis-a Hanson-a i dr.

Godine 2000. Downey mlađi je za ulogu u hit TV seriji Ally McBeal dobio Zlatni globus za najboljeg TV glumca u sporednoj ulozi, kao i nominaciju za Emmy. No, priča se neslavno završila, jer je producent serije David E. Kelley Robert-u uručio otkaz, nakon što je ovaj (ponovo) uhapšen zbog vožnje pod uticajem opojnih droga.

Nakon tri godine pauze, Downey-ju mlađem je šansu pružio njegov prijatelj Mel Gibson, u filmu Raspevani detektiv. Te iste, 2003. godine, Robert se pojavio u psihološkom trileru Gotika, uz Halle Berry. Godine 2005. nastupio je uz Keanu-a Reeves-a u -A Scanner Darkly- i uz George-a Clooney-a u političkom Laku noć i srećno. Downey mlađi je 2008. dobio glavnu ulogu u filmu Iron Man, napravljenom prema istoimenom "Marvelovom" stripu.

Robert Downey mlađi je jednom prilikom izjavio: "Osećam se kao autsajder u ovoj (filmskoj) industriji. Valjda zato što sam toliko lud." Verojatno ga ni jedna izjava bolje ne opisuje. Bez obzira na veliki uspehas Chaplinom, Downey mlađi je došao na glas više kao problematična osoba, narkoman i pijanac, a manje kao nadareni glumac. To je jako naštetilo njegovoj (potencijalno briljantnoj) filmskoj karijeri. Woody Allen, jedan od njegovih najvećih obožavatelja, ga je želeo za svoj film Melinda i Melinda, ali je Robert tada bio u zatvoru, pa mu je ta prilika propala. U svim njegovim novijim ugovorima postoji klauzula da neće biti isplaćen do kraja ukoliko ne završi snimanje.

Problemi sa zakonom su počeli u lipnju 1996. godine, kada je zaustavljen zbog prebrze vožnje. Nakon što je pao na alkotestu, Downey-ju mlađem je policija u automobilu pronašla heroin, crack, kokain i vatreno oružje. Osuđen je na tri godine zatvora uslovno i poslat u kliniku za odvikavanje.

Downey mlađi je od 2005. oženjen producenticom Susan Levin, koju je upoznao na snimanju Gotike. S prvom suprugom Deborah Falconer se rastavio 2004. godine, nakon 12 godina braka. Tokom 1980-ih je punih sedam godina živeo sa Sarah-om Jessicom Parker, a osim nje je izlazio i s Farah-om Fawcett, Umom Thurman, Marisom Tomei i Calistom Flockhart.

Veliki zaljubljenik u muziku, Downey mlađi je pevao u seriji Ally McBeal, a 2004. je izdao album "The Futurist". Kao svoje glazbene uzore ističe Harry Nilssona, Yes, U2, The Police i Genesis. Prijatelj je s pevačima Stingom, Billy-jem Idol-om i Eltonom Johnom.

Filmografija:

1970 Pound Puppy Directed by Robert Downey, Sr.

1972 Greaser's Palace

1975 Moment to Moment

1980 Up the Academy

1983 Baby It's You Stewart

1984 Firstborn Lee

1985 Deadwait

Tuff Turf Jimmy Parker

Weird Science Ian

1986 Back to School Derek Lutz

America Paulie Hackley

1987 The Pick-up Artist Jack Jericho

Less Than Zero Julian Wells

1988 Johnny Be Good Leo Wiggins

1969 Ralph Karr

Rented Lips Wolf Dangler

1989 That's Adequate Albert Einstein

True Believer Roger Baron

Chances Are Alex Finch

1990 Air America Billy Covington

1991 Too Much Sun Reed Richmond

Soapdish David Seton Barnes

1992 Chaplin Charlie Chaplin

1993 Heart and Souls Thomas Reilly

The Last Party

Short Cuts Bill Bush

Volpi Cup

1994 Hail Caesar Jerry

A Century of Cinema

Natural Born Killers Wayne Gale

Only You Peter Wright (Damon)

1995 Richard III Earl Rivers

Home for the Holidays Tommy Larson

Restoration Robert Merivel

1997 Danger Zone Jim Scott

One Night Stand Charlie Boston

Two Girls and a Guy Blake Allen

Hugo Pool Franz Mazur

1998 The Gingerbread Man Clyde Pell

U.S. Marshals John Royce

1999 In Dreams Vivian Thompson

Friends & Lovers Hans

Bowfinger Jerry Renfro

Black and White Terry Donager

2000 Wonder Boys Terry Crabtree

Auto Motives Rob

2002 Lethargy

2003 Whatever We Do Bobby

The Singing Detective Dan Dark

Charlie: The Life and Art of Charles Chaplin

Gothika Pete Graham

2004 Eros Nick Penrose

2005 Game 6 Steven Schwimmer

The Outsider

Kiss Kiss Bang Bang Harry Lockhart

Good Night, and Good Luck Joseph Wershba

Hubert Selby Jr: It/ll Be Better Tomorrow

2006 The Shaggy Dog Dr. Kozak

A Scanner Darkly James Barris

A Guide to Recognizing Your Saints Dito Montiel

Fur: An Imaginary Portrait of Diane Arbus Lionel Sweeney

2007 Zodiac Paul Avery

Lucky You Jack

2008 Charlie Bartlett Principal Nathan Gardner

Iron Man Tony Stark/Iron Man

2009 The Soloist Steve Lopez

Sherlock Holmes Sherlock Holmes

2010 Iron Man 2 Tony Stark/Iron Man

Due Date Peter Highman

2011 Sherlock Holmes: A Game of Shadows Sherlock Holmes

2012 The Avengers Tony Stark/Iron Man

2013 Iron Man 3

Televizijski rad:

1985–1986 Saturday Night Live

1995 Mr. Willowby's Christmas Tree Mr. Willowby

2000–2002 Ally McBeal Larry Paul

2005 Family Guy Patrick Pewterschmidt

Video igre:

2008 Iron Man Tony Stark / Iron Man