Dama Elizabet Tejlor (engl. Elizabeth Taylor; Hempsted, London, 27. februar 1932 - Los Anđeles, 23. mart 2011) je bila englesko-američka glumica. Prvi put se pojavila na filmu kada je imala deset godina, a pažnju publike privukla je ulogom u komediji Nevestin otac, pored Spensera Trejsija. Tokom šezdesetogodišnje karijere ostvarila je zapažene uloge u filmovima Mesto pod suncem, Mačka na usijanom limenom krovu, Odsjaji u zlatnom oku i Iznenada, prošlog leta, dok se njenim najpoznatijim filmom smatra kultni istorijski spektakl Kleopatra. Za uloge u dramama Baterfild 8 i Ko se boji Virdžinije Vulf? osvojila je Oskar za najbolju glavnu glumicu. Američki filmski institut je uvrstio među najveće glumice dvadesetog veka, i dodelio joj Nagradu za životno delo.
Elizabet Tejlor je decenijama bila jedna od najpopularnijih filmskih zvezda i svaki događaj iz njenog života bi bio medijski propraćen. Živela je glamurozno i imala buran ljubavni život. Udavala se osam puta, od toga dva puta za Ričarda Bartona. Bila je borac za ljudska prava, osnivač fonda za borbu protiv side, modna i gej ikona. Sve do svoje smrti je navođena kao jedina živa zvezda starog Holivuda. Njen zaštitni znak su bile njene oči ljubičaste boje. Najveća strast Tejlorove bio je definitivno nakit, a njeni muževi su to znali. Barton joj je stoga poklonio najveći i najskuplji dijamant koji se mogao naći u prodaji. Kada je srela Elizabet, engleska princeza Margareta nije mogla da izdrži, a da ne prokomentariše njegovu veličinu: „Dakle, to je taj čuveni dijamant! Ali tako je velik i vulgaran!“ „Da. Nije li božanstven?“, uzviknula je glumica. Kada je princeza zamolila da ga proba, Elizabet je upitala: „Više Vam ne izgleda tako vulgarno, je l' da?“.
Elizabet Tejlor je rođena u Londonu kao drugo dete Frensisa Tejlora i Sare Varmbrot. Njen stariji brat Hauard rođen je 1929. godine. Njeni roditelji poreklom su bili iz Kanzasa, SAD. Otac joj je bio trgovac umetničkim delima a majka bivša glumica.
Sa tri godine Elizabet je počela da pohađa časove baleta. Ubrzo nakon početka Drugog svetskog rata roditelji su odlučili da se vrate u Sjedinjene Američke Države, u Los Anđeles, gde su živeli roditelji Elizabetine majke. Prvi film je snimila 1942. godine za studio „Univerzal“. Nakon toga je potpisala ugovor sa studiom „Em-dži-em“, i snimila film „Lesi se vraća kući“ (1943) koji je privukao ogromnu pažnju.
Krajem 1949. Tejlorova je počela snimanje filma Džordža Stivensa „Mesto pod suncem“. Nakon premijere 1951. hvalili su je za odigranu ulogu Anđele Vikers, razmažene bogatašice koja se umešala u vezu između Džordža Istmena (Montgomeri Klift) i njegove siromašne, trudne devojke zaposlene u fabrici Alis Trip (Šeli Vinters). Film je zasnovan na romanu Teodora Drajzera „Američka tragedija“ i dobio je odlične kritike baš kao i mlada Elizabet.
Tejlorova je u to vreme bila veoma nezadovoljna ulogama koje su joj nudili. Želela je da igra glavnu ulogu u filmu „Bosonoga grofica“, ali je MGM nastavio da joj dodeljuje uloge u besmislenim i danas skoro zaboravljenim filmovima kao što su „Ajvanho“ (1952), „Devojka koja je imala sve“ (1953) i „Rapsodija“ (1954) sa Vitorijom Gasmanom kao partnerom. Sledeći „Poslednji put kada sam video Pariz“ (1954) je prošao nešto bolje na bioskopskim blagajnama od njenih prethodnih filmova, a Van Džonson je ponovo postao njen filmski partner. Tokom snimanja ovog filma, svog četvrtog u toku godinu dana, Tejlorova je bila u drugom stanju sa svojim drugim detetom.
Posle zahtevnije uloge pored Roka Hadsona i Džejmsa Dina u epu Džordža Stivensa „Div“ (1956), Tejlorova je četiri godine uzastopno bila nominovana za nagradu Američke filmske akademije za najbolju glavnu glumicu i to za filmove „Drvo života“ (1957), „Mačka na usijanom limenom krovu“ (1958), „Iznenada prošlog leta“ (1959) konačno je osvajajući za „Baterfild 8" (1960). Partneri u ovim filmovima su joj bili Montgomeri Klift, Pol Njumen, Ketrin Hepbern i njen suprug Edi Fišer. 1960. Tejlorova je okončala svoj 18-godišnji ugovor sa filmskim studijom MGM, ali se našla na listi 10 najuspešnijih glumaca čiji filmovi zarađuju velike količine novca na bioskopskim blagajnama.
Godine 1960. Tejlorova je postala najplaćenija glumica tog vremena kada je potpisala ugovor vredan milion dolara da igra naslovnu ulogu u raskošnoj produkciji filma „Kleopatra“ koji je snimao studio „Tventiet-senčeri-foks“, a koji je premijerno prikazan 1963. Tokom snimanja tog filma započela je romansu sa svojim budućim suprugom Ričardom Bartonom, koji je tumačio ulogu Marka Antonija. Njihova romansa je privukla veliku pažnju novinara žute štampe, jer su oboje bili u braku u to vreme. Tejlorova je na kraju dobila 7 miliona dolara za svoju ulogu.
Drugu nagradu Američke filmske akademije, takođe za najbolju glavnu glumicu, je osvojila za ulogu Marte u filmu „Ko se boji Virdžinije Vulf“ (1966) igrajući pored svog tadašnjeg supruga Ričarda Bartona. Ovaj film je predstavljao prekretnicu kako za Tejlorovu tako i za Bartona. Elizabet je dobila priliku da stvarno glumi i da oponaša svoju omiljenu dramsku glumicu Vivijen Li, koja je igrala uloge „tragičnih junakinja“.
Tejlorova i Barton su se zajedno pojavili u još 6 filmova tokom te decenije kao što su „Veoma značajne osobe“ (1963), „Doktor Faust“ (1967), „Komedijaši“ (1967), „Bum“ (1968), a snimili si i nekoliko filmova za televiziju. Liz je zatim igrala u filmu Džona Hjustona „Odsjaji u zlatnom oku“ (1967) pored Marlona Branda (koji je zamenio Klifta, jer je on poginuo pre početka snimanja), „Tajnoj ceremoniji“ (1968) pored Mije Farou i filmu „Jedina igra u gradu“ (1970) sa Vorenom Bitijem.
Tokom 70-ih godina glumi u filmovima „Zi i kompanija“ (1972) sa Majklom Kejnom, „Siva sreda“ (1973), „Plava ptica“ (1976) sa Džejn Fondom i Avom Gardner i „Mala noćna muzika“ (1977). Za ulogu u filmu „Hamersmit“ je 1972. osvojila Srebrnog medveda za najbolju glumicu na 22. Međunarodnom filmskom festivalu u Berlinu.
Tejlorova je igrala glavnu ulogu u filmu snimljenom po romanu Agate Kristi „Razbijeno ogledalo“ (1980). Godine 1985. je tumačila ulogu filmske trač novinarke Luele Parsons u TV filmu „Pakosnica u zemlji čuda“, pored Džejn Aleksander koja je igrala Hedu Hoper. Tejlorova se pojavila kao gost u mini-seriji „Sever i jug“. Svoj poslednji bioskopski film „Porodica Kremenko“ je snimila 1994.
Februara 1996. se pojavila u TV seriji „Dadilja“ tumačeći sebe, a zvezda serije Fren je identifikuje sa prijateljem koristeći prezimena svih njenih muževa, navodeći da će se sastati sa Elizabet Tejlor-Hilton-Vajlding-Tod-Fišer-Barton-Barton-Vorner-Fortenski. Godine 2001. igrala je agenta u TV filmu „Ove stare dame“. Pojavila se u brojnim TV serijama, uključujući sapunice „Opšta bolnica“ i „Sva moja deca“ kao i u crtanoj seriji „Simpsonovi“ - jednom tumačeći sebe, a drugi put kao glas Megi Simpson izgovorivši jednu reč „Tata“.
Tejlorova je takođe glumila u pozorištu, igrajući prvi put na Brodveju i na Vest Endu 1982. u obnovljenoj verziji predstave Lilijan Helman „Male lisice“. Zatim je učestvovala u produkciji Noela Kauarda „Privatni životi“ (1983) u kojoj je igrala glavnu ulogu pored svog bivšeg supruga Ričarda Bartona.
Početkom 80-tih godina Tejlorova se preselila na Bel Er, u Los Anđelesu gde je živela do smrti. Takođe je posedovala kuće u Palm Springsu, Londonu i na Havajima.
Marta 2003. Tejlorova je odbila da prisustvuje 75-oj ceremoniji dodele nagrada Američke filmske akademije zbog svog protivljenja ratu u Iraku.
Izdanje časopisa „Intervju“ iz februara 2007. je u potpunosti bilo posvećeno Tejlorovoj slaveći njen život, karijeru i predstojeći 75-ti rođendan.
1. decembra 2007. Tejlorova je ponovo glumila u pozorištu pojavivši se pored Džejmsa Erl Džonsa u dobrotvornom izvođenju komada A. R. Garnija „Ljubavna pisma“. Cilj ovog događaja je bilo skupljanje milion dolara za Fondaciju Elizabet Tejlor u borbi protiv side. Karte za predstavu su koštale 2 500 dolara, a prisustvovalo je preko 500 ljudi.
Sa Majklom Vildingom ima dva sina (Majkla Hauarda Vildinga i Kristofera Edvarda Vildinga), sa Todom ima kćerku Elizabet Frensis Tod. Godine 1964, započela je proces usvajanja devojčice sa Fišerom, koju je kasnije usvojio Ričard Barton (Marija Barton). Godine 1971, po prvi je put postala baka.
Filmografija:
2001 God, the Devil and Bob (TV series)
2001 These Old Broads (TV movie)
1994 The Flintstones
1992-1993 The Simpsons (TV series)
1992 Captain Planet and the Planeteers (TV series)
1989 Sweet Bird of Youth (TV movie)
1988 Il giovane Toscanini
1987 Poker Alice (TV movie)
1986 There Must Be a Pony (TV movie)
1985 North and South (TV mini-series)
1985 Malice in Wonderland (TV movie)
1984 Hotel (TV series)
1984 All My Children (TV series)
1983 Between Friends (TV movie)
1981 General Hospital (TV series)
1980 The Mirror Crack'd
1979 Winter Kills
1978 Return Engagement (TV movie)
1977 A Little Night Music
1976 Victory at Entebbe (TV movie)
1976 The Blue Bird
1974 The Driver's Seat
1973 Ash Wednesday
1973 Night Watch
1973 Divorce His - Divorce Hers (TV movie)
1972 Hammersmith Is Out
1972 Under Milk Wood
1972 X, Y and Zee
1970 The Only Game in Town
1968 Secret Ceremony
1968 Boom!
1967 The Comedians
1967 Reflections in a Golden Eye
1967 Doctor Faustus
1967 The Taming of the Shrew
1966 Who's Afraid of Virginia Woolf?
1965 The Sandpiper
1963 Cleopatra
1963 The V.I.P.s
1960 BUtterfield 8
1960 Scent of Mystery
1959 Suddenly, Last Summer
1958 Cat on a Hot Tin Roof
1957 Raintree County
1956 Giant
1954 The Last Time I Saw Paris
1954 Beau Brummell
1954 Elephant Walk
1954 Rhapsody
1953 The Girl Who Had Everything
1952 Ivanhoe
1952 Love Is Better Than Ever
1951 Callaway Went Thataway
1951 Quo Vadis
1951 A Place in the Sun
1951 Father's Little Dividend
1950 Father of the Bride
1950 The Big Hangover
1949 Conspirator
1949 Little Women
1948 Julia Misbehaves
1948 A Date with Judy
1947 Cynthia
1947 Life with Father
1946 Courage of Lassie
1944 National Velvet
1944 The White Cliffs of Dover
1943 Jane Eyre
1943 Lassie Come Home
1942 There's One Born Every Minute
.jpg)
.jpg)
.gif)
