Jugoslovensko dramsko pozorište

Jugoslovensko dramsko pozorište osnovano je 1947. godine kao reprezentativno pozorište nove Jugoslavije. Mnogi najznačajniji glumci iz Zagreba, Novog Sada, Sarajeva, Splita, Ljubljane i drugih gradova pozvani su da učestvuju u stvaranju ovog pozorišta.

1947. godine, reditelj Bojan Stupica je postavljen na čelo kuće kao umetnički rukovodilac. On i kritičar Eli Finci postavili su temelje repertoarske orijentacije JDP-a kao pozorišta visokog literarnog nivoa. To će ostati kao osnovna orijentacija JDP-a do današnjeg dana, s tim da je, pored literarnog, element scenskog dobio ravnopravno mesto. Tada je sakupljeno oko 60 probranih glumaca, među kojima su poslednjih petoro živih bili Marija Crnobori, Mira Stupica, Branka Veselinović, Mlađa Veselinović i Kapitalina Erić.[1] Jugoslovensko dramsko pozorište je nastalo na mestu jahačke škole, adaptirana je konjušnica i pretvorena u scenu.[2]

Prva predstava je odigrana 3. aprila 1948. a reč je o komadu „Kralj Betajnove“ Ivana Cankara u režiji Bojana Stupice. Ovaj dan se obeležava kao dan JDP-a i tog datuma se dodeljuju godišnje nagrade.

Prve sezone prošle su u znaku prikazivanja svetske i domaće klasike: Čehov, Goldoni, Šeridan, Ostrovski, Lope de Vega, Gorki, Šo, Šekspir, Plaut, Rasin, Molijer, Ibzen, Lorka, a od domaćih klasika Cankar, Držić, Sterija, Jakšić i Nušić.

Reditelji koji su u to vreme stvorili slavu JDP-a, (Bojan Stupica, Mata Milošević i Tomislav Tanhofer) bili su već između dva rata pod uticajem evropskog modernizma što je bilo vidljivo i u njihovim predstavama.

Od sredine osamdesetih teatrolog Jovan Ćirilov, u svojih četrnaest upravničkih sezona, ustoličava JDP kao reprezentativno pozorište savremenog scenskog izraza u okvirima širim od bivše države.

JDP je izgorelo do temelja 17. oktobra 1997, navodno zbog greške na instalacijama. Pozorište je ponovo sagrađeno, a Velika scena je iznova otvorena 23. maja 2003. predstavom „Rodoljupci“ Jovana Sterije Popovića u režiji Dejana Mijača. Glumac Branko Cvejić je bio zamenik direktora, a od 12. jula 2002. je direktor JDP-a. Reditelj Gorčin Stojanović je bio direktor od 2001. a umetnički direktor je od 12. jula 2002. Velika scena sada nosi ime velikana srpske glumačke scene, Ljube Tadića.

Od 2003. do danas obnovljeno Jugoslovensko dramsko pozorište postavilo je tekstove Čehova, Šekspira, Bulgakova, Vedekinda, Andrejeva, fon Horvata, Ostrovskog, Hera, Labjuta, Hristića, Dukovskog, Srbljanovićeve, Markovićeve... Otvorena je i treća scena pozorišta, Studio JDP-a, eksperimentalna scena za mlade autore.

Arhitekta Zoran Radojičić je na Konkursu za rekonstrukciju Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu 1997. osvojio prvu nagradu. U okviru projektnog biroa „Arktik“, arh. Zoran Radojičić i Dejan Miljković projektovali su novu građevinu. Enterijer su uradili u saradnji sa arhitektom Ivanom Milenković. Pozorišnim foajeom dominira skulptura vajara Mrđana Bajića.

Zgrada je osvojila sledeće nagrade:
- Nagrada Saveza arhitekata Srbije 2005. godine (Jugoslovensko dramsko pozorište, Beograd)
- Aprilska nagrada Grada Beograda za arhitekturu i urbanizam za objekat Jugoslovenskog Dramskog Pozorišta u Beogradu 2004. godine
- Nagrada kompanije „Novosti“ za arhitekturu 2003., za najbolje arhitektonsko ostvarenje (Jugoslovensko dramsko pozorište, Beograd) 2004. godine
- Gran pri XXVI Salona arhitekture (Jugoslovensko dramsko pozorište, Beograd, 2004. godine
- BPB nagrada 2003. godine za enterijer (Jugoslovensko dramsko pozorište, Beograd)