•        Evo prilike da i Vi postanete deo Prologa.
  •        Ukoliko želite da postavite prikaz svog omiljenog, ili neomiljenog, filma, glumca ili reditelja, vest koja vam je jako značajna, ili bilo šta što se tiče sveta kinematografije, možete nam poslati vaša viđenja na adresu info@joombooz.com
  •        Da bi bio objavljen, prikaz ne sme u sebi sadržati nikakve vulgarnosti, da ne bude kraći od 10 rečenica, reči poput "brate", "sestro", "fenomenalno", "super" (osim ako nije deo naslova) i njima slične neće se uzeti u obzir, kao ni atak na manjinske grupe.
facebook twitter rss youtube

Nineteen Eighty-Four

“Nineteen Eighty-Four” (“Hiljadu devetsto osamdesetčetvrta”, često poznata i kao 1984) je naučno-fantastični roman koji je 1949. godine objavio britanski književnik George Orwell. Radnja romana je, smeštena u Londonu istoimene godine i opisuje futurističko totalitarno društvo čiji oligarhijski vlastodršci koriste najsavremenija dostignuća tehnologije i psihologije kako bi narod držali u pokornosti. Glavni protagonista romana je Winston Smith, sitni službenik u Ministarstvu istine zadužen za režimsku propagandu koji postaje razočaran svojim životom i pokušava da izvede pobunu koja završava njegovim hapšenjem i mučenjem.

“1984” je postao ne samo najpoznatiji Orwellov roman, nego jedno od klasičnih dela distopije i jedan od najuticajnijih romana 20. veka. Temeljen na autorovim iskustvima vezanim uz španski građanski, odnosno drugi svetski rat i ideologije fašizma i komunizma, roman je shvaćen kao upozorenje budućim generacijama, odnosno inspiracija brojnim književnicima, filozofima i političkim teoretičarima. Popularnost romana se odrazila i u brojnim jezicima u koje su ušle fraze iz romana kao što su “novogovor” i “Veliki brat”. Ideje vezane za roman se često nazivaju “orvelovskim”.

Radnja romana započinje godine 1984. u Londonu, nekadašnjem glavnom gradu Velike Britanije koja je nakon nuklearnog rata i revolucije postala deo Okeanije, svetske superdržave kojom upravlja partija Ingsoc pod vodstvom Velikog brata. Glavni lik je Winston Smith, član Partije i službenik Ministarstva istine zadužen za revizionističko "korigovanje" svih dokumenata i istorijskih izvora koji nisu u skladu sa trenutnim stavovima vodstva Partije. Smith je godinama duboko akumulirao nezadovoljstvo kako svojim životom, tako i režimom kome služi, te protiv njega otpočinje vlastitu pobunu, prvo kroz zabranjeno pisanje dnevnika, a potom kroz isto tako zabranjenu ljubavnu vezu sa Julijom, mehaničarkom zaposlenom u istom Ministarstvu.

Na Smitha i Juliju pažnju počinje da obraća O'Brien, tajanstveni član Unutrašnje partije koji im diskretno dostavlja “Teoriju i praksu oligarhijskog kolektivizma”, knjigu koju je napisao revolucionarni vođa, a sada glavni državni neprijatelj Emmanuel Goldstein, koja detaljno opisuje i obrazlaže ideologiju režima i metode njegove vladavine. Smith i Julia veruju da Goldstein vodi Bratstvo disidenata koji će jednog dana srušiti Ingsoc-ov režim, odnosno da je O'Brien njegov član.

Kada Smitha i Juliju uhapsi Policija misli i odvede u prostorije Ministarstva ljubavi, ispostavlja se ne samo da su vlasti sve vreme znale za njihove zabranjene aktivnosti, nego da je i O'Brien u stvari režimski agent provokator. Smith je podvrgnut mučenju koje vodi upravo O'Brien, a kome je glavni cilj "preobratiti" Winston-a Smith-a u poslušnog i odanog podanika. Nakon dolaska u Sobu 101 gde ga O'Brien suočava sa njegovim najintimnijim strahovima i traumama, Smith se odriče ne samo pobune, nego i ljubavi prema Juliji. Nakon toga ga puštaju iz pritvora i Smith, lišen ikakve nade i potpuno slomljen, priznaje sebi da "voli Velikog btata".

Svet u kome živi Winston Smith je (prema navodima Teorije i prakse oligarhijskog kolektivizma) podeljen je na tri suparničke super-države:

Okeanija, čija je službena ideologija ingsoc ("engleski socijalizam"), a koja sadrži Amerike, Okeaniju, Južnu Afriku i britanska ostrva;

Eurazija, čija je službena ideologija "neo-boljševizam", a koja sadrži područje Severnu Aziju i Evropu;

Istazija, doslovno "Istočna Azija", čija je službena ideologija "brisanje sebe" ili "slavljenje smrti", a koja sadrži Daleki Istok.

Područje okvirno smešteno u paralelogramu između Tanger-a, Brazaville-a, Darwin-a i Hong Kong-a, je tzv. "sporno područje", oko koga sve tri države vode stalni rat, a koje takođe služi kao glavni izvor jeftinih sirovina i radne snage.

Takva podela sveta je okvirno nastala u periodu između 1945. i 1960. kada su SAD nasilno anektirale nekadašnje britansko carstvo i zemlje Latinske Amerike, SSSR okupirao Evropu, dok se Istazija razvila nešto kasnije, ujedinjenjem Kine i Japana. Za sve tri države je karakteristično da su im vladajuće ideologije i načini vladanja gotovo identični; međusobni sukob je u pravilu ograničen i zapravo ima simbiotsku narav, jer bi potpuna pobjeda, odnosno nestanak neprijatelja lišio njihovo stanovništvo objekta nezadovoljstva.

Okeanija

Okeanija je jednopartijska država u kome se gotovo sva ekonomska aktivnost nalazi u rukama države, a kultura je pod strogim nadzorom. Britanija je u Okeaniji dobila novo ime - "Aerodromska pista Jedan" - a njeno stanovništvo živi u krajnjem siromaštvu uz povremene napade raketnim bombama.

Društvo je strogo podeljeno na tri klase. Najveći deo (cca. 85 %) čini niža klasa ili prolovi, koji žive u siromaštvu i obavljaju fizičke poslove, nemaju nikakvo obrazovanje ali, sa druge strane, uživaju određenu slobodu "da žive kao životinje". Srednju klasu čine članovi Partije koji obavljaju intelektualne ili birokratske poslove; uglavnom žive u državnim stanovima i predmet su najžešće represije. Višu klasu (oko 2 %) čini Unutrašnja partija čiji članovi uživaju u luksuzu i imaju vlastite robove.

Adaptacije

1984 (Studio One), TV-drama koju je američka TV-mreža CBS 1953. emitovala u okviru antologije Westinghouse Studio One

1984, tv-drama u produkciji BBC-a s Peter-om Cushing-om u glavnoj ulozi, originalno emitovana 1954. godine;

1984, američki igrani film iz 1956. godine s Edmond-om O'Brien-om u glavnoj ulozi;

1984, britanski igrani film iz 1984. godine s John-om Hurt-om u glavnoj ulozi;

1984, opera Lorin-a Maazel-a iz 1985. godine.

Krajem 1983. je Radiotelevizija Beograd emitovalaa posebno izdanje emisije “Petkom u 22” posvećeno Orwell-ovom romanu i pod naslovom “Dobro veče, gospodine Orvel”. U njoj je dramatizovana jedna scena iz romana, a u njoj je lik Winston-a Smith-a tumačio Petar Kralj, a lik Parsons-a Slobodan Aligrudić.

Preuzeto iz Vikipedije, slobodne enciklopedije

Podeli:



Preporucujemo