One Flew Over the Cuckoo's Nest (1975)

"Let iznad kukavičjeg gnezda" (eng. One Flew Over the Cuckoo's Nest) je američki film iz 1975. u režiji Miloša Formana.

Film je adaptacija istoimenog romana Kena Kizija. Uz film "Dogodilo se jedne noći" iz 1934, ovo je jedini film koji je dobio Oskare u svih pet glavnih kategorija.

Poglavica Bromden, američki Indijanac, za koga svi veruju da je gluvonem, priča priču o psihijatrijskoj ustanovi koju vodi svemoćna glavna sestra Rečed. U ovaj zastrašujući sivi svet stiže Randl Patrik Mekmarfi (Džek Nikolson), sitni prevarant slobodnog duha.

Njegova neobuzdana priroda ubrzo uništava svakodnevnu rutinu bolnice u kojoj su bolesnici na jednoj, a bezdušna i hladna glavna sestra na drugoj strani.

Ubrzo po objavljivanju, romana je postao jedno od najpopularnijih modernih književnih ostvarenja na svetu, a po njemu je ovaj igrani film i snimljen. U režiji Miloša Formana, sa Džekom Nikolsonom u glavnoj ulozi, 1975. godine je dobio Oskare u svih pet glavnih kategorija.

Roman "Let iznad kukavičjeg gnezda" je prvi put prikazan 1962. godine, kada je Kenu Kiziju bilo 27 godina. Ubrzo je priča o buntovnom Mekmarfiju, koji postaje štićenik mentalne bolnice i buni se protiv represivnog i bezosećajnog osoblja, postala film.

Ludnica, koja predstavlja metaforu modernog društva, i priča koja postavlja nezgodna i provokativna pitanja o normalnosti i nenormalnosti, stiče kultni status među svima onima koji su osećali otpor i bunt, žeđ za promenom i oslobađanjem od "stega lažnog morala".

U filmu se analizira da li su ludaci mentalno poremećene osobe ili individue koje bolešću reaguju na nenormalno i bolesno društvo. Film takođe ispituje da li su pravi ludaci u ludnicama ili van njih, kao i da li je opšteprihvaćena "normalnost" u stvari najopasnija bolest. Ove teme su i danas aktuelne, možda i više nego u vreme kada je film
snimljen.