Stranger Than Paradise (1984)

Jim Jarmusch je nakon prvog dugometražnog filma Neprekidni praznici (Permanent Vacation) snimio 30-minutni Novi svet, koji je naknadno proširio u dugometražni Čudnije od raja, s kojim osvaja nagradu Caméra d'or (Zlatna kamera) u Cannesu, a tek sledeće 1985. godine američko Nacionalno udruženje filmskih kritičara proglasila je Čudnije od raja najboljim filmom godine.

Eva, mađarska tinejdžerka, dolazi u posetu Willieju, svom rođaku koji živi sam u neuglednom predgrađu New Yorka, a zatim odlazi teti u Cleveland. Iako u početku ne deluje oduševljen došljakinjom iz Evrope, Willie ubrzo zavoli devojku i razvije s njom topao odnos. Willijev prijatelj Eddie takođe upozna Evu i svidi mu se. Eva ode, a kada Willie i Eddie slučajno zarade poveću svotu novca varajući na pokeru, odluče je posetiti u Clevelandu...

"Stranger Than Paradise" jedan je od najcenjenijih Jarmuschevih filmova, drugi u karijeri, koji mu je doneo i priznanje struke. Kroz naoko jednostavnu priču o mladiću koji, kao i većina ljudi s kojima se susreće, životari u New Yorku, što se tek neznatno promijeni posjetom rođakinje iz Europe, film iznimno uvjerljivo prikazuje rezignirani svet savremenih Amerikanaca, pomirenih sa sivom, neuzbudljivom svakidašnjicom u kojoj nema nimalo intrigirajućih događaja niti likova, a kamoli spoljnog glamura. Takvu atipičnu atmosferu reditelj je uspeo ostvariti koristeći duge kadrove, suzdržane dijaloge (iako neretko cinične, pa i duhovite) i nepoznate glumce (uglavnom amatere) prosečnog izgleda, u neatraktivnim ambijentima. To je žanrovski hibrid crne komedije i filma puta kroz koji se provlači suptilna kritika američkog društva. U glavnim ulogama tako nastupaju slikar i muzičar John Lurie (koji potpisuje i soundtrack), glumac i muzičar Richard Edson i mađarska glumica Eszter Balint. Film je uz ostale osvojio posebnu nagradu žirija na Sundance festivalu i Zlatnu kameru na Kanskom filmskom festivalu.