The African Queen (1951)

Afrička kraljica (eng. The African Queen) je film Johna Hustona iz 1951. s Humphreyjem Bogartom i Katharine Hepburn u glavnim ulogama. Temeljen je na romanu C.S. Forestera, a scenarijo su adaptirali James Agee, John Huston, John Collier i Peter Viertel. U filmu se pojavljuju i Robert Morley, Peter Bull, Walter Gotell, Richard Marner i Theodore Bikel.

Scene u kojima se Bogart i Hepburn vide u vodi snimljene su u studijskim tankovima u Engleskoj iz zdravstvenih razloga. Gotovo sve druge scene snimljene su u centralnoj Africi, što je izazvalo mnoge poteškoće za glumce i ekipu, ali je zato rezultat zadovoljio i kritiku i publiku.

Najviše se radnje odvija na brodu - Afrička kraljica - scene na palubi snimljene su na velikoj maketi palube. Neki delovi broda mogli su micati kako bi se napravilo mesta za velike Technicolor kamere. Ovo se pokazalo hazardnim jer je jednom prilikom teška bakrena replika parnog kotla umalo pala na Hepburn. Mali brod upotrijebljen na filmu sagrađen je u brodogradilištu u Lytham St Annes, Engleska.

U filmu se pojavljuje i nemački ratni brod, Empress Luisa, koji je sagrađen prema uzoru na bivši nemački brod iz Prvog svetskog rata, MV Liemba, koji je potonuo u jezeru Tanganjika 1916., ali su ga kasnije izvukli Britanci i pretvorili u turistički trajekt koji vozi i danas.

Morley i Hepburn glume Samuela i Rose Sayer, brata i sestru, britanske misionare koji putuju u selo u Nemačkoj Istočnoj Africi 1914. Njihovu poštu i namirnice prevozi surovi kanadski kapetan broda Charlie Allnut (Bogart) na Afričkoj kraljici, čije grubo ponašanje oni tolerišu dosta ukočeno.

Nakon što ih je Charlie upozorio da će nemačke trupe ubrzo izvršiti invaziju, Sayersovi ipak odlučuju nastaviti, samo kako bi svedočili kako Nemci spaljuju lokalno selo. Nakon što je Samuel protestvovao, pretukao ga je nemački vojnik. Nakon što su Nimci otišli, Samuela hvata groznica, nakon čega umire.

Ubrzo nakon toga, Charlie se vraća, i nakon što je pomogao Rose da pokopa brata, njih dvoje se vraćaju na Afričku kraljicu. Charlie kaže Rose da Nemci imaju bojni brod, Empress Louisa, koji patrolira velikim jezerom, blokirajući moguće britanske protivnapade.

Rose pada na pamet kako bi mogli pretvoriti Kraljicu u torpedni brod i potopiti Louisu. Charlie ističe kako bi plovidba rekom bila samoubistvo: da bi došli do jezera, morali bi proći pokraj nemačke baze i savladati nekoliko opasnih brzaka. Ali Rose je uporna i na kraju ga uspeva uveriti da pokušaju. Charlie se razbesni nakon što mu je trezvenjakinja Rose bacila sav džin, ali ona insistira kako on mora biti trezan radi zadatka koji je pred njima.

Tokom putovanja niz reku, Charlie, Rose i Afrička kraljica nailaze na brojne prepreke, uključujući nemačko utvrđenje na vrhu brda i 3 rečna brzaka. Prvi brzak je dosta lagan; prolaze kroz njega uz vrlo malo vode koja je ušla u brod. Ali Rose i Charlie su se morali sagnuti kad su prolazili pokraj nemačkog utvrđenja jer su vojnici počeli pucati po brodu, a meci pogađaju parni kotao, nakon čega motor prestaje da radi. Srećom, Charlie uspeva popraviti kvar pre drugog brzaka. Brod se počinje ljuljati, a još više vode prodire unutra, koja potapa krmu. Kasnije, par odlučuje pristati kako bi nabavili gorivo i isušili brod. Nazad na reci, Charlie i Rose primećuju krokodile na obali reke pre trećeg brzaca. Ovaj put začuje se metalni zveket dok brod prelazi preko vodopada. Par opet odlučuje da usidri brod na obalu kako bi popravili kvar. Nakon što je Charlie zaronio ispod vode, primetio je kako se oko propelera zaglavila rečna trava, a jedna oštrica nedostaje na propeleru. Srećom, uz svoje veštine, Charlie uspeva ispraviti propeler i zavariti novu oštricu na njega, nakon čega ponovno kreću dalje.

Sve se čini upropaštenim nakon što se Afrička kraljica zaglavila u gustom šašu i trsci. Prvo pokušavaju istegliti brod iz blata, ali Charlie izlazi iz vode prekriven pijavicama. Na kraju, Rose i Charlie odustaju i polaze na spavanje. Počinje padati kiša koja podiže nivo reke i izvlači Kraljicu iz blata u jezero, i to blizu njihove lokacije. Konačno na jezeru, izbegavaju Louisu. Te noći, pretvaraju vazdušne cilindre u torpeda, koristeći nitroglicerinski eksploziv i provlače torpeda kroz pramac Kraljice.

Za vreme oluje, polaze na jezero, kako bi se sukobili s Louisom. Na žalost, rupe u pramcu u koje su ugurana torpeda nisu zatvorene, pa kroz njih ulazi voda na brod. Na kraju se Kraljica prevrne.

Oboje su zarobljeni i odvedeni na Louisu, gde Charlie zamoli nemačkog kapetana da ih venča prije nego što ih smaknu kao špijune. Nakon kratke ceremonije venčanja, Nemci se pripremaju da ih obese ali odjednom nešto eksplodira, a Louisa počinje da tone. Louisa je dodirnula prevrnutu olupinu Afričke kraljice i detonirala torpeda. Rosein plan je uspio, usprkos malom zakašnjenju, a novopečeni mladenci počinju plivati na sigurnost obale.

Film se počeo prikazivati 23. decembra 1951. u Los Angelesu i 20. februara 1952. u Capitol Theatreu u New Yorku.

Iako je Bogart osvojio Oscara za svoju glumu, cela njegova uloga morala je biti prepravljena nakon castinga. U originalnom scenariju njegov lik govorio je teškim londonskim naglaskom, ali Bogart se nije mogao prilagoditi naglasku.

Kritičari su istakli neke sličnosti između Bogarta i Hepburn i para koga su glumili Harrison Ford i Anne Heche u filmu iz 1998., Šest dana, sedam noći.

Roman C.S. Forestera, Afrička kraljica pruža prilično tačnu ilustraciju tenzija i takmičenjs između britanskog i nemačkog carstva u kolonijalnim interesima u Centralnoj Africi pre i u toku Prvog svetskog rata. Završetkom rata, 1918., prethodno kolonijalno rivalstvo zaključeno je kad su bivše nemačke kolonije u Africi pripale pobedničkim Savezničkim snagama, Britaniji i Francuskoj. Kao rezultat, Britansko Carstvo ispunilo je svoje dugogodišnje aspiracije da ispuni pukotinu između svojih kolonija u Centralnoj i Istočnoj Africi, pa bi tako britanska teritorija zauzimala neprekinuti pojas od Egipta do Južne Afrike.

Film je imai nekoliko nominacija za Oscara i osvojio je neke:
- Oscar za najboljeg glavnog glumca - Humphrey Bogart.
- Nominacija za najbolju glavnu glumicu - Katharine Hepburn.
- Nominacija za najbolji adaptirani scenarijo - James Agee i John Huston.
- Nominacija za najboljeg reditelja - John Huston.