The Long Good Friday (1980)

Reputacija filma 'Crni petak za gangstere' odavno je prerasla okvire kultnog filma i danas većina ozbiljnih kritičara smatra kako je reč o jednom od najboljih britanskih filmova poslednje četvrtine 20. veka, i uopšteno, jednom od najuspelijih gangsterskih filmova u istoriji.

London, sedamdesetih. Sredovečni gangster Harold Shand pokušava da usmeri svoje aktivnosti prema legalnom biznisu. Jednoga dana Shand na svome raskošnom brodu organizuje skup na kome zvanicima, među kojima su i njegovi moćni američki partneri, predstavlja ambiciozni projekat preuređenja zapuštenog lučkog dela grada u raskošno zdanje za buduće Olimpijske igre. Dok Shand sa strepnjom očekuje reakciju američkih partnera, a njegova supruga Victoria zabavlja goste, neko nepoznat počinje likvidirati Shandove ljude. Shandov vozač raznesen je u automobilu dok je čekao gazdinu majku ispred crkve, a bliski saradnik ubijen je na bazenu. Shand i supruga odmah posumnjaju kako im konkurencija želi omesti posao s Amerikancima...

Snimljen na prelazu za britansku kinematografiju kriznih sedamdesetih u zanimljivije osamdesete, 'Crni petak za gangstere' predstavljao je jedan od prvih znakova kasnijeg buđenja britanskog filma. Zaista, reč je o pravom remek-delu, žanrovskom filmu čija priča o ambicioznom gangsteru i preduzetniku koga progutaju veći igrači nadilazi granice žanra i sadrži alegoriju na temu stanja onovremenskog britanskog društva i ekonomije.

Izvrsno napisan i režiran film može se pohvaliti i neviđeno realističnom atmosferom i obiluje svakodnevnim prizorima života gotovo antropološke vrednosti. Glavna uloga gangstera bila je prelomna za karijeru velikog britanskog glumca Boba Hoskinsa. Njegovu suprugu igra sjajna Helen Mirren, a svoju prvu filmsku ulogu u 'Crnom petku za gangstere' je zabeležio i kasniji James Bond Pierce Brosnan.